- Барлы? а?парат
?Т?лпар? ж?йтк?д?, т?рмыс шал?ыды
30 маусым, онлайн ?Халы? Газет?? -- С?тт? шайды? хош и?с? а??ып, ?ызара п?скен бауырса? ?азаннан шы?ты. ?р?к пен ж?з?м ?а?ы сия?ты ??р?а? жем?с-жидектер дастар?анны? с?н?н келт?рд?. 16 мамыр к?н? та? с?р?де, Мо???лк?ре ауданы ?арасу ?алашы?ы А?ши ?ыста?ыны? т?р?ыны Ж?зира туристерге та??ы ас ?з?рлеумен ?арбалас болды. Ол ?А? т?лек? халы?ты? салт-сананы ?к?р?п-сез?ну орталы?ыны? ?йел ?ожайыны.
Ж?зира ат?а м?н?п, ?ясынан шы?ып келе жат?ан к?нд? ?арсы алады. Сиыр сауып, с?тт? шай ?з?рлед?, к?ппен б?рге ?н айтып, би билед?. Туристер А?ши ?ыста?ында?ы к?ндер?н ?те к???лд? ?тк?зд?. Мо???лк?ре ауданында?ы ал?аш?ы халы?ты? салт-сана туризм ?ыста?ы - А?шиде 72 малшы отбасыны? арасында малшылар шатты?ы саяжайы, халы?ты? салт-сана орталы?ы ж?не халы?ты? т?селхана аш?ан 31 отбасы бар. Мо???лк?ре т?лпар халы?аралы? саяхат мерекес?н?? табысты ?ту?мен б?л ?ыста? ?ыруар туристерд? баурай т?ст?. М?нда?ы ?з?нд?к ерекшел?кке ие халы?ты? салт-сана, ?дет-??рып ж?не ы?ыласы мол, ?она?жай малшылар шатты?ы саяжайыны? ?ожайындары Мо???лк?ре туризм?не ?лес ?осты.
Оша?тан туристерге дей?н
Та??ы астан кей?н Ж?зира халы?ты? т?селхананы? б?лмелер?н реттед?, б?лме ?ш?ндег? кестел? дастар?ан, терезе еден?не ?ойыл?ан г?л, ?абыр?а жиег?ндег? а? тор?ынмен тыстал?ан к?рпе-жасты? - б?р?нен ?арапайымдылы? пен мей?р?мд?л?к м?ндалайды. Т?секке жайыл?ан оюлы сырма? та ерекше к?з таратады.
?Ж?н т?т?п, бояп, ки?з басып, кестелед?к. Осы б?р кестел? сырма?ты ?з?рлеуге кем?нде ек? жыл уа?ыт ж?мсалды. Б?рын ?з?м?з кестелейт?нб?з, ?аз?р а?ша?а сатып аламыз?. Ж?зира кестел? сырма?ты н?с?ап т?рып: ?Б?л кестел? сырма?ты ?з?м тап?ан а?шама сатып алдым?,-дед? ма?тана.
Осы?ан дей?н к?йеу? А?т?лек ?сет?лы сыртта мал ба?атын, Ж?зира болса от басы, оша? ?асынан шы?пайтын.
Мо???лк?реде халы?ты? салт-сана туристер ?ыста?ын ??руды ?й?ар?анда, А?ши ?ыста?ы к?р?н?с? к?ркем, ?атынасы ?олайлы бол?анды?тан алдымен та?далды. Ж?зира б?р?нш? топта?ы “иг?л?кке кенелген” малшы болды. Б?дан кей?н к?йеу?мен б?рге тау-тасты кез?п, мал ба?пай, жаз к?ндер?, ?с?ресе, т?лпар мерекес? кез?нде отбасында?ылармен туристерд? к?тумен ?арбалас болып кетт?.
??жем мен шешемн?? ?айнат?ан с?тт? шайы, жаса?ан тама?ы ?те д?мд?. Алайда мен ?ана тама? жасап а?ша таптым?. Ж?зира малшыдан аспаз?а, одан ?ожайын бол?ан к?ндер?не д?н ризашылы?ын б?лд?рд?.
Мереке-мейрам шаралары ауыл-?ыста? саяхатын ?р?стетт?.
Ли Уыну ?ызметтестер?мен б?рге биыл?ы Мо???лк?ре т?лпар мерекес?н ?тк?зуд?? дайынды? ?ызмет?не к?р?с?п кетт?. Мо???лк?ре ауданды? партком ?г?т б?л?м?н?? орынбасары бол?ан ол т?лпар мерекес?н ?йымдастыру ?ызмет?не бес жыл ат салысты. Ол былай дед?: ?Т?лпар мерекес?н?? жерг?л?кт? жерд?? туризм?н жет?лд?рудег? р?л? ерекше. 2019 жылы т?лпар мерекес? кез?нде турист к?р?с? б?р миллиард 930 миллион юань болып, 3 миллион 650 мы? турист? ?абылдады. Б?дан саяхат к?с?порындары, малшы к?с?б?ндег?лер мол табыс?а кенелд??.
?ыста? т?р?ыны Н?рболат Омарбек?лыны? с?т ?н?мдер?н сат?анына 10 жыл болды, ?олдан ?йыт?ан айран, ашыт?ан ?ымыз, жаса?ан ??рттары керемет ?т?мд? болды. ??аз?р к?н сайын 10 килограмды? шелекпен 2 шелек айран ?йытамын, оларды т?сте-а? сатып б?т?рем?н?, - дед? ол ?уана к?л?мс?реп.
Т?лпар мерекес?н?? ата?ы бар?ан сайын аспандап, А?ши ?ыста?ына халы?ты? салт-сана м?дениет?н к?р?п-сез?ну ?ш?н келет?н туристер ?з?лмейт?н болды.
Гау?ар Ескермес?ызы ?ыста?та?ы турист жолбасшысы. ?Ал?аш бастал?анда к?пш?л?к туристерге с?тт? шай ?айнатып, тама? жасап, ?н айтып, би билеп берет?н. Кей?н келе б?лар туристер ?ш?н ?ызы? екен?н бай?ады?. ?аз?р халы?ты? салт-сананы сез?ну б?зд?? нег?зг? белг? - маркамыз?а айналды?. Та??ы асты ?стеуд? ?йренуден к?нд?з ат м?нуд?, ?амшы ?руд?, кесте т?гуд? ?йренуге, одан т?стен кей?н сиыр сауу, с?тт? шай ?айнатуды ?йренуге дей?н жетт?. Туристер б?л жерде малшыларды? т?рмысын сез?не алады.
К?п ?ыста? т?р?ындары “туризм?н?? иг?л?г?н” к?рд?
Сез?ну орталы?ы ал?аш 2006 жылы ашыл?ан болатын. Сол жылы Ж?зираны? отбасында?ылар б?р айда 400-дей турист? ?абылдады. Ол осыншама к?п адамны? ?й?не ат басын б?рып, д?м тататыны ?ш ?йы?таса да т?с?не к?рмеген ед?. Уа?ыт ?те келе ол ?с-?рекет?н?? аясын б?рт?ндеп ке?ейт?п, ас-сумен ?амдаудан бас?а, 2019 жылы та?ы т?рт б?лмел? халы?ты? т?селхана ашты. Туристер к?п келет?н маусымда тама?танатын ж?не ?она жататын адамдарды ?ос?анда б?р к?нде 100-д?? ?ст?нде турист ?абылдады. ?аз?р Ж?зира мен к?йеу? А?т?лек туризмн?? ?ауырт мезг?л?н?? басталуын та?атсыздана к?т?п отыр. ?Биыл ?абылдайтын саяхатшылар санынан рекорд жа?алайтынды?ына сенем?н?, - дед? Ж?зира.
Туристер санын к?бейт?п, ?ыста? т?р?ындарыны? ?леуметт?к жа?дайын одан ?р? жа?сарту ?ш?н б?раз жылдан бер? ?ыста? “ек? комитет?” жол ж?ндеп, авток?л?к т?ра?ын жасады. Ауыл-?ыста?ты тазартып, к?галдандырып, к?р?ктенд?р?п, жары?тандырып, ?ыста?ты? бет-бейнес? ана??рлым тартымды ете т?ст?. ?аз?р б?л арада 300 метр ?зынды?та?ы батбырауы? д?л?з?, жар?ыл от, далада т?неу ала?ы бар, сондай-а? ?а?тама ала?ы салынды. ?ыста? т?р?ындарыны? к?б?с? туризм к?с?б?не ойысып, оны? ?келген иг?л?г?не, дамуына м?ддел? бола т?ст?.
Ж?зира: ?Мен ?аз?р туризмн?? ерк?н дамы?ан, келуш? туристерд?? ая?ы ?з?лмейт?н тамаша с?т?не жолы?тым, сол ?ш?н де ?з?мд? ба?ытты санаймын?, - дед?.
people.cn © People's Daily Online