?ытай-?аза?стан байланысы: Чжан Сяо 2023 жылды ?орытындылады

?ытайды? ?аза?станда?ы Т?тенше ж?не ?к?летт? елш?с? Чжан Сяо 2023 жылды? ?орытындысын шы?арып, 2024 жылы ?ытай-?аза?стан ынтыма?тасты?ы ?алай жал?асатыны жайлы айтып берд?, деп хабарлайды BAQ.KZ т?лш?с?.

Жа?а жыл бастал?анда ?м?рд?? барлы? саласында да ?згер?с, жа?ару болады. ?Р-да?ы ?ХР елш?л?г?н?? ж?не жеке ?з?мн?? атымнан еск? жылды ес?ркеп, жа?а жылды жарыл?ау ?ш?н ?ытай-?аза? ?атынастарына бей-жай ?арамайтын азаматтарды ??тты?тап, жылы леб?з?мд? б?лд?рг?м келед?, - дед? елш?.

Чжан Сяо атап ?ткендей, ?ткен жыл?а к?з ж?г?ртсек, б?з ?лемде ж?не тарихта б?рын-со?ды болма?ан ?згер?стерд? к?р?п отырмыз, сондай-а? геосаяси ?а?ты?ыстар к?шей?п, жа?андану?а ?арсы тол?ын ?с?п, ?лемд?к экономиканы? ?алпына келу? баяу ?ар?ынмен ж?р?п жатыр. Сонымен б?рге байлар мен кедейлерд?? арасында?ы алша?ты? к?н сайын арта т?с?п, климатты? ж?не энергетикалы? да?дарыстар ?ст?-?ст?не ?осылып, адамзат к?птеген ?иынды??а кез?г?п жатыр. Сонымен ?атар бейб?тш?л?кт??, дамуды?, ынтыма?тасты?ты? ж?не ?зара ти?мд? Же??ст?? тарихи тенденциясын то?тату м?мк?н емес, ?лемд?к ?о?амдасты? ?зара сыйласты??а, ?д?летт?л?кке ж?не ?зара ти?мд? ынтыма?тасты??а нег?зделген халы?аралы? ?атынастарды? жа?а т?р?не ?лкен ?м?т артады, "адамзатты? б?рт?тас та?дыры ?ауымдасты?ы" т?жырымдамасы адамдарды? ж?рег?нде тере?дей т?ст?.

2023 ?ытай мен ?аза?станны? ?лтты? даму тарихында?ы ерекше жыл болып ?ала беред?. Ек? ел де к?рдел? халы?аралы? жа?дайдан туында?ан белг?с?зд?к пен т?ра?сызды? факторларын е?сер?п, елд? дамытуда керемет жет?ст?ктерге ?ол жетк?зд?. ?ытай ?ытай Коммунист?к партиясыны? XX Б?к?л?ытайлы? съез?н?? рухын толы?ымен ж?зеге асырады ж?не экономиканы? т?ра?ты ?алпына келу?не ы?пал ете отырып, ?шк? ж?не халы?аралы? жа?дайды ?йлест?ред?. Ал?аш?ы ?ш то?санда ?ытайды? Ж?? жылды? 5,2%-?а ?ст?, б?л А?Ш, Еуроайма? ж?не Жапония сия?ты ?р? экономикалар?а ?ара?анда жылдамыра?. ?ытай жан-жа?ты ашы?ты? пен халы?аралы? ынтыма?тасты?ты ?лгер?летуд? жал?астыруда, - дейд? дипломат.

Оны? айтуынша, 3-ш? "Б?р белдеу, б?р жол" халы?аралы? ынтыма?тасты? форумы, Ханчжоуда?ы Азия ойындары, 31-?нш? Д?ниеж?з?л?к жаз?ы Универсиада ж?не ?ытай-Орталы? Азия саммит? сия?ты ?р? халы?аралы? ?с-шаралар толы? табыс?а жет?п, аласапыран ?лемге сен?мд?л?к пен ?м?т сыйлады. Сонымен ?атар ?аза?стан саяси ж?не экономикалы? реформаларды белсенд? т?рде ?лгер?летуде, "?д?летт? ?аза?стан" жа?а экономикалы? саясатын толы? ?ске асыруда, ?ылыми ж?не технологиялы? инновацияларды ж?герл? ?лгер?лете отырып, ?аз?рг? заман?ы ауыл шаруашылы?ын ??ру?а ерекше назар аудара отырып, ?нерк?с?пт?к ж?йен?? дамуын жеделдетуде ж?не 2029 жыл?а ?арай ?аза?станны? Ж??-н? ек? есеге арттыруды? ма?сатына ?ол жетк?зуде прогреске ?ол жетк?зд?.

Чжан Сяо ата?андай, былтыр ?ытай-?аза?стан ?атынастарыны? та?ы б?р "алтын отыз жылды?ыны?" басталуымен атап ?т?лд?, жыл ?орытындысы бойынша ?ытай-?аза?стан м??г?л?к жан-жа?ты стратегиялы? ?р?птест?г?н дамытуда жем?ст? н?тижелерге ?ол жетк?з?лд?.

Б?р?нш?ден, мемлекет басшыларыны? дипломатиясы ?арым-?атынастарды? дамуына жетекш?л?к етед?. Мамыр ж?не ?азан айларында Президент ?асым-Жомарт То?аев ?ытай-Орталы? Азия саммит?не ж?не "Б?р белдеу, б?р жол" халы?аралы? ынтыма?тасты?ты? ?ш?нш? форумына ?атысып, ?ытай?а ек? рет барды. Т?ра?а Си Цзиньпин ж?не Президент Касым-Жомарт То?аев ек? рет досты? кел?сс?здер ж?рг?зд?, ек?жа?ты ?атынастарды дамыту, т?рл? салаларда?ы ынтыма?тасты?ты тере?дету, сондай-а? ?зара ?ызы?ушылы? тудыратын халы?аралы? ж?не ???рл?к м?селелер бойынша п?к?р алмасты, ма?ызды уа?даласты??а ?ол жетк?зд?, сондай-а? ?ытай-?аза?стан ?атынастарыны? келес? кезе??н?? даму ба?ыты к?рсет?лген б?рлескен м?л?мдемеге ?ол ?ойып, оны жариялады, - деп атап ?тт? ол.

Ек?нш?ден, саяси ?зара сен?м ны?айып келед?. ?ытай мен ?аза?стан ?здер?н?? егеменд?г?н, ?ау?пс?зд?г? мен даму м?дделер?н ?ор?ау сия?ты байыр?ы м?дделер м?селелер? бойынша б?р-б?р?не бер?к ?олдау к?рсетуд? жал?астыруда, сондай-а? мемлекетт?? ?шк? ?стер?не б?где к?штерд?? араласуына ?з?лд?-кес?лд? ?арсы. ?ытай ?аза?стан та?да?ан т?уелс?з даму жолын ж?не Президент ?асым-Жомарт То?аевты? "Жа?а ?аза?станды" ??ру бойынша ти?ст? ?абылдап жат?ан шараларын бер?к ?олдайды. ?аза?стан ?з кезег?нде б?р ?ытай ?а?идатын ж?не Тайвань, Шы?жа?, Гонконг ж?не бас?а да нег?зг? м?дделерд? ?оз?айтын м?селелер бойынша ?ытайды? ?станымын бер?к ?олдайды.

?ш?нш?ден, барлы? де?гейдег? сапарлар жи? ж?не жо?ары ти?мд?. ?аза?стан Премьер-министр? ?лихан Смайылов, Премьер-министрд?? б?р?нш? орынбасары Роман Скляр ж?не бас?а да жо?ары лауазымды шенеун?ктер ?ытай?а барып, ?с-шаралар?а ?атысты. ?ХР Мемлекетт?к ке?ес?н?? Вице-премьер? Дин Сюэ Сян ж?не Шы?жа?-?й?ыр автономиялы? ауданы ?КП парткомыны? хатшысы Ма Синжуй делегацияны бас?арып, ?аза?станда болды. Барлы? де?гейдег? ынтыма?тасты? тет?ктер? ?зд?кс?з ж?мыс ?степ келед?, ?ытай-?аза?стан Ынтыма?тасты? комитет?н?? 11-ш? отырысы ойда?ыдай ?тт?, б?л ?ытай мен ?аза?стан арасында?ы т?рл? салаларда?ы ынтыма?тасты?ты дамытуды? на?ты жоспарларын ай?ындады.

Т?рт?нш?ден, жо?ары сапалы "Б?р белдеу, б?р жол" б?рлескен ??рылысы жа?а маршруттарды бастады. Ек? ел ?аза?станда ?сыныл?ан "Б?р белдеу, б?р жол" бастамасыны? 10 жылды?ын салтанатты т?рде атап ?тт? ж?не "Б?р белдеу, б?р жол" жо?ары сапалы б?рлескен ??рылысыны? келес? "алтын онжылды?ын" ??ру ?ш?н б?рлес?п ж?мыс ?степ жатыр. Ал?аш?ы он б?р айда ?ытай мен ?аза?стан арасында?ы сауда к?лем? 36,87 млрд доллар?а жет?п, б?р жылда 31,1%-?а ?л?айды. ?ытай ?аза?станны? е? ?р? сауда сер?ктес? ж?не инвестицияларды? бес?нш? ?р? к?з? болды. Ек? ел де ?осымша тем?ржол порттарын ??руды ж?не транскаспий халы?аралы? к?л?к маршрутын салып, жа?а энергия к?здер? мен электронды? коммерцияны дамыту саласында та?ы б?р серп?л?ске ?ол жетк?зд?. ?ытай нары?ына сапалы ?аза?станды? ?н?м к?б?рек жетк?з?ле бастады.

Бес?нш?ден, гуманитарлы? ж?не м?дени ынтыма?тасты? жем?ст? н?тиже берд?. Б?л?м, ?ылым ж?не технология, м?дениет, туризм, археология ж?не бас?а салаларда?ы ынтыма?тасты? ?ар?ынды дамып келед? ж?не к?птеген ма?ызды н?тижес? бар. ?ытай мен ?аза?стан арасында?ы ?зара визасыз режим ек? ел арасында?ы кадрлар алмасуды ед?у?р же??лдетед?, б?л барлы? салаларда?ы ынтыма?тасты? пен алмасуды жа?а кезе?ге шы?арады. ?аза?станда ?аза?станны? ?лтты? ??рылысы мен ?нерк?с?пт?к дамуы ?ш?н к?птеген к?с?би ж?не техникалы? таланттарды т?рбиелейт?н ал?аш?ы "Лу Бань шеберханасы" ресми т?рде ашылып, пайдалану?а бер?лд?. ?ытай мен ?аза?стан б?рлескен м?дени орталы?тар ??ру туралы кел?с?мге ?ол ?ойды, б?л ек? тарап арасында?ы т?л?ааралы? ж?не м?дени алмасу платформасын к?пполярлы етед?.

Алтыншыдан, халы?аралы? ынтыма?тасты? прагматикалы? ж?не ти?мд?. ?ытай-Орталы? Азия саммит? ойда?ыдай ?т?п, ?ытайды? ?аза?станмен ж?не Орталы? Азияны? бас?а елдер?мен ?арым-?атынасын дамыту ?ш?н жа?а тарихи м?мк?нд?к ашты. ?ытай мен ?аза?стан адамзатты? б?рт?тас та?дыры ?ауымдасты?ын ??руды жал?астыруда, жалпыадамзатты? ??ндылы?тарды белсенд? дамыту ?ш?н жа?анды? даму бастамасын, жа?анды? ?ау?пс?зд?к бастамасын ж?не жа?анды? ?ркениет бастамасын ?ске асыру ?ш?н к?ш салып жатыр. Ек? ел де Б?р?ккен ?лттар ?йымы, Шанхай ынтыма?тасты? ?йымы ж?не Азияда?ы ?зара ?с-?имыл ж?не сен?м шаралары ж?н?ндег? ке?ес сия?ты халы?аралы? ?д?летт?л?кке кеп?лд?к беру ж?не жа?анды? бас?аруды не??рлым ?д?л ж?не а?ыл?а ?онымды ба?ытта ?лгер?лету сия?ты к?пжа?ты тет?ктер аясында ты?ыз ынтыма?тасты?ты жал?астыруда. ?ытай ?аза?станды Шанхай ынтыма?тасты? ?йымыны? т?ра?асы рет?нде ?з м?ндеттер?н орындауына ?олдау к?рсет?п, ШЫ? саммит?н ?тк?зуде ?аза?станмен толы? ынтыма?тасады.

2024 жылы ?ытай Халы? Республикасыны? ??рыл?анына 75 жыл толады, сонымен ?атар б?л жа?а кезе?де "Б?р белдеу, б?р жол" б?рлескен жо?ары сапалы ??рылысты ?лгер?летуд?? б?р?нш? жылы. ?ытай мемлекеттер басшыларыны? дипломатиясы ба?ыты бойынша ?аза?станмен ж?мыс ?стеуге дайын, ек?жа?ты ?арым-?атынастарды дамыту ?ш?н ?олайлы тарихи м?мк?нд?ктерд? пайдаланады ж?не м??г?л?к жан-жа?ты стратегиялы? ?р?птест?к пен "Б?р белдеу, б?р жол" б?рлескен жо?ары сапалы ??рылысын жо?ары де?гейге жетк?зуге тырысады. Ек? ел м??г?л?к досты?пен, ?зара сен?мн?? жо?ары д?режес?мен ж?не ?зара байланыстылы?ымен сипатталатын б?рт?тас та?дырды? ?ытай-?аза?стан ?ауымдасты?ын ??ру бойынша б?рлес?п ж?мыс ?степ, халы?аралы? ж?не ???рл?к ?ау?пс?зд?кке, т?ра?тылы??а, даму мен ?ркендеуге ж?рдемдесуге жа?а ?лес ?осуды жал?астыра бермек. ?ытай мен ?аза?стан?а, ек? елд?? хал?ына ба?ыт пен аманды? т?лейм?н! ?ытай мен ?аза?стан арасында?ы досты? м??г?л?кке жал?асуын т?лейм?н! – дед? ?ытай елш?с? Чжан Сяо.