?аза?станны? ?ытайда?ы Елш?с?: 2023 жылы ?аза?стан мен ?ытай арасында?ы сауда к?лем? 30%-?а артты

20 с?у?р, онлайн ?Халы? Газет?? -- 2023 жылы ?аза?стан мен ?ытай арасында?ы сауда к?лем? 30%-?а ?с?п, 41 миллиард А?Ш долларын ??райтын жа?а тарихи рекорд?а жетт? (?ХР бас кеден бас?армасыны? м?л?мет? бойынша). ?аза?станны? ?ытайда?ы елш?с? Шахрат Н?рышев ек? тарапты? алдында ?рш?л м?ндеттер т?р?анын айтты.

Географиялы? орналасуына байланысты ?аза?стан Азияда?ы транзитт?к тасымалдауда шешуш? р?л ат?арады. ?аз?рг? уа?ытта ?Б?р белдеу, б?р жол? бастамасын ?ске асыру аясында ?ытай мен Еуропа арасында?ы тем?ржол тасымалыны? 80%-дан астамы ?аза?стан ар?ылы ?тед?.

2023 жылы ек? ел арасында?ы тем?ржол тасымалыны? к?лем? с?йкес мезг?лмен салыстыр?анда 22%-?а артып, 28,3 млн тонна?а жетт?.

К?п жылдар бой?ы к?л?к ж?не логистика саласында?ы ынтыма?тасты?та Ляньюньганда?ы ?аза?стан-?ытай логистикалы? ынтыма?тасты? базасы, ек? ел шекарасында?ы ??ор?ас-Донгдаемун? ??рлы? порты, Каспий те??з?н?? жа?алауында?ы А?тау портыны? инфра??рылымы, ??ытай-?аза?стан-Т?рк?менстан—Иран? жа?а тем?ржол д?л?з?, ?Батыс Еуропа-Батыс ?ытай? Халы?аралы? автомагистрал? сия?ты ау?ымды инфра??рылым жобалары пайдалану?а бер?лд?.

Биыл а?пан айында ?аза?станда?ы Сиань терминалы пайдалану?а бер?лд?. Терминал ?ытайды ?аза?станмен, Орталы? Азиямен, Еуропамен, Т?ркиямен ж?не Иранмен т?келей контейнерл?к пойыздар ар?ылы байланыстырады, елд?? экономикалы? ?леует?н жан-жа?ты ж?не т?ра?ты дамыту ?ш?н ?ажетт? ?рт?рл? тауарларды, жабды?тарды тасымалдайды.

Сонымен ?атар ?Аяк?з-Ш?уешек? ?ш?нш? ?аза?стан-?ытай трансшекаралы? тем?р жолыны?, Ба?ты жа?а ??рлы? портыны?, А?тау портыны? контейнерл?к торабыны?, ?ара те??з аралы? д?л?з?н ке?ейту жобасыны? ??рылысы басталды.

2023 жыл?ы ?араша айында Алматы облысында Алматы к?л?к торабын айналып ?тет?н тем?ржол жел?с?н?? ??рылысы басталды. Жобаны ?ске асыру тауарлар а?ынын жа?а Жет?ген-?азыбек тем?ржолына б?ру?а м?мк?нд?к беред?. Б?л Алматы торабына т?сет?н ж?ктемен? 40%-?а азайту?а септ?г?н тиг?зд?.

?ткен жылдан бастап ек? ел Транскаспий те??з?н?? халы?аралы? к?л?к ба?ытын (Аралы? д?л?з) б?рлес?п дамытуда ынтыма?тасты?ты бастады.

2023 жылы д?л?зд?? ж?к тасымалдау к?лем? 2,76 млн тонна?а жет?п, 2022 жылмен салыстыр?анда 65%-?а артты. Ма?сат - 2027 жыл?а ?арай жылды? ж?к ?тк?зу ?аб?лет?н 10 миллион тонна?а жетк?зу. Б??ан инфра??рылым мен порттарды кешенд? жа??ырту, порттар мен к?л?к ??ралдарын ке?ейту, ?к?мш?л?к кедерг?лерд? азайту, к?л?к компанияларына ?олайлы жа?дайлар жасау ар?ылы ?ол жетк?з?лед?.

Ек? ел арасында?ы ?уе жолаушылар тасымалы - к?л?к саласында?ы ынтыма?тасты?ты? ма?ызды б?л?г?. ?аз?рг? уа?ытта ?аза?стан мен ?ытайда апта сайын 30-дан астам т?ра?ты жолаушылар рейс? бар. Алматы мен Астанадан Бейж??, Сиань, Ханчжоу, ?р?мж?, ??лжа ж?не бас?а ?алалар?а т?келей рейстер бар.

?аза?стан ?р?ашан ?ытай ?сын?ан ?Б?р белдеу, б?р жол? бастамасын ?олдайтынын ж?не ек? елд?? стратегияларын одан ?р? с?йкесу?не белсенд? ?атысуды жал?астыру?а дайын екен?н та?ы да атап ?тк?м келед? дед? елш?.

?ытайды? ?аза?стан?а сал?ан инвестициясы 16,4% ?ст?

Елш? 2023 жыл?ы статистика?а с?йкес, ?ытайды? ?аза?стан экономикасына т?келей шетелд?к инвестициялар к?лем? бойынша т?рт?нш? орында т?р?анын, 2023 жылы инвестиция к?лем? 1,81 миллиард А?Ш доларынан асып, 2022 жылмен салыстыр?анда 16,4% ?скен?н атап ?тт?.

Т?ра?ты даму саласында?ы инвестициялы? ынтыма?тасты?ты? ма?ызды тет?г? - ?аза?стан-?ытай энергетикалы? ж?не инвестициялы? ынтыма?тасты?ын ?йлест?ру комитет?. ?ткен жылды? со?ында ?ткен 20-сыншы кездесуд?? ?орытындысы бойынша ?аза?стан-?ытай энергетикалы? ынтыма?тасты?ыны? жа?артыл?ан т?з?м?не энергетика, ауыл шаруашылы?ы, м?най-газ ж?не таби?и газ, м?най-химия, химия ?нерк?с?б?, металлургия, ??рылыс, ?нерк?с?п, тау-кен ?нерк?с?б?, автомобильдер, к?л?к, инфра??рылым, инновациялар ж?не ?аржы салаларын ?амтитын жалпы сомасы 14,5 миллиард А?Ш долларын ??райтын 45 жоба бар.

Механизм ?ске ?осыл?аннан бер? т?з?мдег? жалпы сомасы 7,5 миллиард А?Ш долларын ??райтын 30 жоба пайдалану?а бер?лд?. 2023 жылы жалпы сомасы 448,2 млн А?Ш долларын ??райтын 13 жоба ?ске асырылды.

Былтыр ?ол ?ойыл?ан ??нд?р?с ?уаты ж?не инвестициялы? ынтыма?тасты? жоспары? б?л ж?мыс?а айтарлы?тай ы?пал етт?. Ек? тарапты? институттары ?ара ж?не т?ст? металдар металлургиясы, м?най, таби?и газ ж?не химия ?нерк?с?б?, машиналар мен жабды?тар ?нд?р?с?, ауыл шаруашылы?ы ж?не бас?а салаларда?ы ?леуетт? ж?не инвестициялы? ынтыма?тасты?ты? басымды?тарын аны?тады.

Елш? ?аза?стан ?аз?рг? уа?ытта дамушы нары?тар?а инвестиция салу ?ш?н е? тартымды елдерд?? б?р? екен?н айтты. Сонды?тан 2024 жылы басты назар келес? ба?ыттар?а аударылады：

Б?р?нш?ден, ашатын ресурстарды ??деуд? тере?дету ж?не метал ??деу саласына инвесторларды тарту бойынша к?ш-ж?герд? арттыру.

Ек?нш?ден, ауыл шаруашылы?ын ?ар?ынды дамыту.

?ш?нш?ден, экономиканы? ?рт?рл? салаларында импортты алмастыратын б?секеге ?аб?летт? к?с?порындарды дамыту ?ш?н ?лтты? ?олдау саясатын ти?мд? пайдалануды ?амтамасыз ету ма?сатында ?к?мет биыл ша?ын ж?не орта бизнест? ?аржылы? ?олдауды? жа?а кешенд? ж?йес?н ?ске ?осты.

Т?рт?нш?ден, инвестициялы? ынтыма?тасты? тет?г? бойынша кездесулер ?тк?з?лд?, оны? ?ш?нде ?аза?стан-?ытай к?с?пкерлер комитет?н?? 7-?нш? отырысы ж?не ?аза?стан-?ытай энергетикалы? ж?не инвестициялы? ынтыма?тасты?ты ?йлест?ру комитет?н?? 21-?нш? отырысы ?тт?.

Гуманитарлы? ынтыма?тасты? ?ар?ынды дамып келед?

Елш?н?? айтуынша, м?дени-гуманитарлы? ынтыма?тасты? 2023 жылы да айтарлы?тай ны?ая т?скен. ?аза?стан ?з тарихында т???ыш рет шетелде м?дени орталы? ашады.

Шы?ыс ?аза?стан техникалы? университет? мен Тяньцзинь к?с?пт?к-техникалы? университет? б?рлес?п Лубань шеберханасын ??рды. ?аза?стан Лубань шеберханасы жобасы аясында?ы ынтыма?тасты?ты одан ?р? дамыту?а м?ддел?. К?с?би ж?не техникалы? салаларда?ы мамандарды даярлау ?ш?н ?аза?станны? жетекш? университеттер?н?? базасында к?б?рек филиалдар ашу?а дайын.

Б?зд?? жо?ары б?л?м беру саласында?ы жем?ст? ынтыма?тасты?ымызды? та?ы б?р д?лел? - Солт?ст?к-Батыс ?нерк?с?п университет?н?? Алматыда?ы ?л-Фараби атында?ы ?аза? ?лтты? университет?нде филиалы ашыл?анды?ы деп Шахрат Н?рышев с?з?н т?й?ндед?.