?лемге билеп т?стеуш? емес, ?д?летт?л?к керек – А?Ш тарифтер?н?? гегемониялы? логикасына т?с?н?ктеме

29 с?у?р, онлайн ?Халы? Газет?? -- А?Ш ?к?мет? ??зара те? ?арым-?атынас? деген атпен ?лемн?? 180-нен астам ел?не тарифтер енг?зд?, о? солын ажыратпастан барлы?ын салы? нысанына айналдырып, джунгли за?ында?ы зомегер ?ор?ытушы кейп? ?шкереленд?. Б?л ?адам жа?андану тенденциясына ?айшы келед? ж?не ?згеге де, ?з?не де зиян тиг?зед?. Шынтуайтында к?пжа?ты сауда т?рт?б?н гегемониямен б?зу болып табылады.

Тарифт?к шектеу ал?аш рет е? осал елдерге ?сер етт?. Гаити мен Лесото сия?ты кедей елдер б?рт?тас экономикалы? ??рылымына байланысты шамадан тыс салы? ставкалары жа?дайында к?йреу алдында т?р, халы?ты? к?нк?р?с? ?иындап кетт?. А?Ш аталмыш ??д?л сауда? туын к?тере ж?р?п, ДС?-ны? кемс?тпеу принцип?н ая??а таптады, б?р жа?ынан дамушы елдерге к?мек к?рсетуд? ?ыс?артып, б?р жа?ынан тарифт?к ?аруды ?е??нен ?олданды. Б?л ?а?и?ат ?стемд?кт?? ?олында? логикасы ??зара те? ?арым-?атынас? принцип?не ?айшы келед? ж?не к?пжа?ты ж?йен? ??лдырау шег?не итермелейд?.

Гегемониялы? м?нез-??лы? а?ыр со?ында ?з?н-?з? ты?ыры??а т?рейд?. Тарифтер импортты? тауарларды? ба?асын к?терд?, А?Ш-та?ы инфляцияны к?шейтед?, ?арапайым отбасыларды? ж?мсалымын жылына 5000 А?Ш долларына арттырды; экономикалы? стагфляция ?ауп? артып, А?Ш долларыны? сен?мд?л?г? ??лдырады ж?не активтер сатылды; 2 миллион ж?мыс орнына ?ау?п т?н?п т?р, 12 штат за?ды б?з?аны ?ш?н ?к?метт? б?рлес?п сот?а берд?. Йель университет?н?? модел? тарифт?к саясат А?Ш Ж??-н?? ?су ?ар?ынын 2025 жылы 1,1 пайызды? тарма??а т?мендеу?не ?келед? деп болжады.

Тарихи саба?а с?йенсек, 1930 жыл?ы ?Смут-Хоули Тарифт?к За?ы? жа?анды? депрессияны тудыр?анын, А?Ш б?г?нде сол ?ател?ктерд? ?айталап жат?анын к?рем?з.

Жа?андану д?у?р?нде ?рт?рл? елдерд?? экономикалары тере? интеграциялан?ан, ал б?ржа?тылы? тек т?збект? апаттарды тудырады.